برنامه: حبل المتين

استاد: حضرت آيت الله دکتر سيد محمد حسيني قزويني

تاريخ : 1392/01/25

موضوع: تهديد عمر به آتش زدن خانه وحي و پشيماني ابو بكر از آن

مجري:

آيا تهديد به آتش کشيدن خانه حضرت زهرا باسند صحيح در کتب اهل سنت آمده است يا خير؟

استاد قزويني:

من قبل از آغاز سخن لازم‌ مي‌‌ دانم از همه علاقه مندان به اهل بيت عصمت و طهارت سلام الله عليهم اجمعين چه در ايران و چه در ديگر نقاط جهان که امروز با حضور در مراسم عزاداري فاطمة زهرا سلام الله عليها و اظهار همدردي با بقية الله الاعظم در شهادت مادر مظلومه اش فاطمة زهرا تشکر کنم و به حق مردم حق مطلب را نسبت به مظلومه شهيده فاطمة زهرا اين بزرگ بانويي که قدر آن به حق مجهول است ادا کردند.

و آنچه که ما از رسانه‌ها‌ مي‌‌ ديديم و همچنين در خود شهر قم با حضور مراجع بزرگوار در اين مراسم عزاداري يک عاشوراي ديگري بود و الحق امروز مردم قلب زهرا را خوشحال کردند، قلب اميرالمؤمنين را خوشحال کردند، قلب مقدس امام زمان را با اين کار خود خوشحال کردند.

و من يک نکته اي را قبل از اينکه به سوال برادر عزيزم جناب آقاي محسني اشاره کنم حالا من مفصل اين را اشاره خواهم کرد بعضي از عزيزان اهل سنت تصور‌ مي‌‌ کنند که اين قضيه شهادت حضرت زهرا و اين عزاداري‌ها خدايي نکرده با وحدت منافات دارد و يا اهانت به مقدسات آنها است، نه اين چنين نيست و اين از اصول مسلم تاريخ است و مگر ما‌ مي‌‌ توانيم با ناديده گرفتن تاريخ تاريخ را عوض کنيم؟

 و اين از عقائد شيعه است و مسئله شهادت حضرت زهرا جمله اي است که اميرالمؤمنين سلام الله عليه در نهج البلاغه خطبه 202 مفصل مطرح‌ مي‌‌ کند که به هنگام دفن اين صديقه طاهره که خطاب به نبي مکرم صلي الله عليه و آله و سلم‌ مي‌‌ فرمايد:

وستنبئك ابنتك بتضافر أمتك على هضمها

دخترت به تو ر خواهد داد که امتت چقدر در حق او ظلم و جفا کردند.

پهلوي او را شکستند، محسن او را سقط کردند و همين قضايا منجر به شهادت مظلومانه آن بزرگوار شد.

و بعد اميرالمؤمنين اشاره‌ مي‌‌ فرمايد:

فأحفها السؤال واسترها الحال

يا رسول الله از زهرا با اصرار سوال کن به من که دردهاي دل خود را نگفت فقط فهميدم که دست و پهلويت زخمي شده ولي ندانستم که چگونه شبهاي محن را سحر کردي.

ولم يطل العهد ولم يخل منك الذكر

 يا رسول الله اين همه مصيبت بر دخترت هنوز ياد تو از زبان‌ها نيفتاده بود و هنوز چيزي از رحلت جانگداز و جانکاه تو نگذشته بود.

نهج البلاغة - خطب الإمام علي ( ع ) - ج 2 ، ص 183

و اين تعابير کاملا نشان‌ مي‌‌ دهد از عمق مصيبت حضرت زهرا سلام الله عليها و وقايعي که بعد از نبي مکرم بر فاطمه زهرا وارد شد تا آنجايي که‌ مي‌‌ گويد:

قل يا رسول الله عن صفيتك صبري

يا رسول الله ديگر صبر علي به سر آمد و کاسه صبرم لبريز شد، ديگه شبهاي علي بعد از اين سحر ندارد، غم‌هاي علي پايان ندارد.

نهج البلاغة - خطب الإمام علي ( ع ) - ج 2 ص 182

نقل‌ مي‌‌ کنند ابن عباس در يکي از شب‌هاي صفين يعني در حقيقت نزديک 27 سال بعد از شهادت حضرت زهرا حنايي آماده کرده بودند و به علي عليه السلام تعارف کردند که علي جان بيا با هم حنا بگذاريم ريش مبارک شما سفيد شده است.

اميرالمؤمنين‌ مي‌‌ فرمايد ابن عباس مگر نمي داني ما هنوز عزادار فاطمه هستيم، يعني بعد از گذشت 27 سال هنوز اميرالمؤمنين به فکر داغ فاطمه زهرا است و داغ زهرا از دل علي هنوز نرفته وحتي فرزند زهرا امام کاظم سلام الله عليه مستشهد 183 حجري است که وقتي از زهراي مرضيه نام‌ مي‌‌ برد‌ مي‌‌ گويد:

إِنَّ فَاطِمَةَ ع صِدِّيقَةٌ شَهِيدَةٌ

از مادرش زهرا به عنوان يک مظلومه شهيده تعبير‌ مي‌‌ کند.

الكافي ( مُشَكَّل ) - الشيخ الكليني - ج 1 ص 458

صراط النجاة ( تعليق الميرزا التبريزي ) - السيد الخوئي - ج 3 ص 441

اينها چيزي نيست که مخصوص امروز و ديروز و 10 سال و 50 سال و 100 سال اخير باشد

طرح شبهه:

عبد الرحمن دمشقيه، نويسنده معاصر وهّابي، در مقاله‌اش با عنوان « قصة حرق عمر رضى الله عنه لبيت فاطمة رضى الله عنها» كه در سايت «فيصل نور» آمده، در باره روايت محمد بن جرير طبرى و تهديد عمر براي آتش زدن خانه فاطمه سلام الله عليها مى‌نويسد:

2 - «حدثنا ابن حميد قال حدثنا جرير عن مغيرة عن زياد بن كليب قال أتى عمر منزل علي وفيه طلحة والزبير ورجال من المهاجرين فقال والله لأحرقن عليكم أو لتخرجن إلى البيعة فخرج عليه الزبير مصلتا بالسيف فعثر فسقط السيف من يده فوثبوا عليه فأخذوه» (تاريخ الطبري2/233).

في الرواية آفات وعلل منها:

جرير بن حازم وهو صدوق يهم وقد اختلط كما صرح به أبو داود والبخاري في التاريخ الكبير (2/2234).

المغيرة وهو ابن المقسم. ثقة إلا أنه كان يرسل في أحاديثه لا سيما عن إبراهيم. ذكره الحافظ ابن حجر في المرتبة الثالثة من المدلسين وهي المرتبة التي لا يقبل فيها حديث الراوي إلا إذا صرح بالسماع.

عمر، به طرف منزل علي [عليه السلام] كه طلحه و زبير و گروهى از مهاجريان نيز در آن بودند آمد و گفت: به خدا سوگند! براى بيعت با ابوبكر بياييد و گر نه خانه را به آتش مى‌كشم. زبير شمشير به دست بيرون آمد؛ ولى ناگهان بر زمين افتاد و شمشير از دستش افتاد، به وى حمله‌ور شدند و او را دستگير كردند.

در اين روايت آفت‌هايى است كه يكى از آن‌ها وجود جرير بن حازم است؛ اگر چه وى راستگو است؛ ولى گاهى دچار وهم و اشتباه شده و درست و نادرست را آن چنانكه ابوداوود گفته است بهم مى‌آميخته است.

دومين آفت مغيرة بن مقسم است كه ثقه است؛ ولى احاديث او مرسل است. ابن حجر او را در مرتبه سوم از مدلسين كه رواياتشان پذيرفتنى نيست، قرار داده است؛ مگر اين كه تصريح به شنيدن كرده باشد.

اشكالات ديگرى نيز مطرح شده است؛ از جمله گفته‌اند: سند روايت «تاريخ طبري» در ابتدا و انتها، دو اشکال دارد؛ زيرا نخستين راوى آن يعنى ابن حميد، متهم به دروغ ‌پردازى است و آخرين راوى نيز خود شاهد آن ماجرا نبوده و با واسطه روايت مى‌‌کند؛ لذا روايت هم ساختگى است و هم منقطع.

نقد و بررسي:

باتوجه به مراسم باشكوه عزاداري حضرت فاطمه زهرا (س) در سال جاري، عده‌اي از تفرقه افكنان وهابي ، شب‌ نامه‌اي را در برخي از استان هاي مرزي كشور توزيع كردند كه در آن، شبهاتي را پيرامون شهادت حضرت زهرا سلام الله عليها مطرح شده بود و در پايان نوشته شده بود: (تقليد كوركورانه را بگذاريد و به تبليغات تاجران بازار مذاهب و تعصب توجه نكنيد خودتان به ميدان تحقيق در آييد وحق را ازباطل تشخيص دهيد). با توجه به تماس‌هاي متعدد،  تصميم گرفته شد براي روشن اذهان مسلمانان پاسخ مختصري  در اختيار عموم قرار گيرد.  

1. چرا حضرت علي (ع) در آن صحنه هيچ واكنشي از خود نشان نداد ؟

اولا:  امام علي (ع) در قدم نخست از خود واكنش نشان داد ؛ چنانچه آلوسي مفسر مشهور اهل سنت در اين باره مي‌نويسد :
عمر با غلاف شمشير به پهلوي مبارک فاطمه و با تازيانه به بازوي حضرت زد . فاطمه ،  صدا زد : « يا ابتاه » علي (ع) ناگهان از جا برخاست وگريبان عمر را گرفت و بر زمين زد و بر بيني و گردنش کوبيد.
تفسير آلوسي :3/124 .
نقل اين قضيه توسط آلوس